Μεγάλα προβήματα υγείας από τις λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας

Βλάβες στον εγκέφαλο, καρκινογενέσεις, τύφλωση και προβλήματα στο συκώτι μπορεί να προκαλέσει ο υδράργυρος που περιέχουν οι λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας.....

Όλα αυτά μπορεί να συμβούν εν αγνοία των καταναλωτών, αν η λάμπα σπάσει, αφού η ποσότητα των 5mg υδραργύρου που περιέχει θεωρείται άκρως επικίνδυνη για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Αν και τα οφέλη από τη χρήση αυτών των λαμπτήρων, οι οποίοι κατέχουν ήδη το 33% της ευρωπαϊκής αγοράς, είναι αδιαμφισβήτητα, οι καταναλωτές δεν είναι ενημερωμένοι από τις εταιρείες κατασκευής και διακίνησης για τους κινδύνους που ελλοχεύουν και κατά τη διάρκεια της χρήσης της και σε αυτό της καταστροφής τους.
Ενδεικτικό του πόσο καταστροφικές δύναται να καταστούν οι τελευταίας τεχνολογίας αυτές λάμπες, είναι ότι αρκούν 20 εξ αυτών για να μολυνθεί μία λίμνη 80 τετραγωνικών χιλιομέτρων, υποστηρίζουν οι ειδικοί.
Ο διευθυντής του Δημόκριτου, φυσικός Νίκος Κατσαρός, μιλώντας στη zougla.gr, επιρρίπτει ευθύνες στις εταιρείες, επειδή δεν ενημερώνουν τους καταναλωτές και λέει ότι, αν ο λαμπτήρας σπάσει, μπορεί αν προκληθεί σοβαρή φλεγμονή στα μάτια και στο δέρμα λόγω της υπεριώδους ακτινοβολίας. Παράλληλα, επισημαίνει ότι, όταν ο υδράργυρος εξατμίζεται, μπορεί να συσσωρευτεί στον οργανισμό ανθρώπων και ζώων ή τελικά να περάσει στην τροφική αλυσίδα, επιφέροντας μη αναστρέψιμα προβλήματα υγείας.    

Ωστόσο, οι ηλεκτρολόγοι εμφανίζονται καθησυχαστικοί. Ο ηλεκτρολόγος Θανάσης Ολυμπίτης, μιλώντας στην εφημερίδα VETO, διευκρινίζει ότι οι πιθανότητες μία τέτοια λάμπα να σπάσει κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της από μία απότομη αυξομείωση της τάσης του ηλεκτρικού ρεύματος είναι ελάχιστες και η προσοχή μας πρέπει να επικεντρωθεί στη διαδικασία τοποθέτησης και αφαίρεσής τους.
Ο διδάκτορας Φασματοσκοπίας και Φυσικοχημείας Σπύρος Κιτσινέλης τονίζει ότι ο κίνδυνος από την υπεριώδη ακτινοβολία κατά τη λειτουργία της λάμπας είναι ασήμαντος και βρίσκεται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα απ' όσο όταν κάνουμε σολάριουμ.
Οι λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας, βάσει οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντικατέστησαν τους ενεργοβόρους λαμπτήρες πυρακτώσεως, οι οποίοι δεν παράγονται πλέον. Όσοι βρίσκονται στα καταστήματα προέρχονται από στοκ των εργοστασίων κατασκευής.
Σε περίπτωση ατυχήματος καλούμε την Πυροσβεστική
Αν μία λάμπα εξοικονόμησης ενέργειας σπάσει κατά την τοποθέτηση ή την αφαίρεσή της, δεν πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ηλεκτρική σκούπα, για να συλλέξουμε τα απορρίμματα, γιατί αυτή θα μολυνθεί, όπως και κάθε άλλο εργαλείο ή συσκευή που θα χρησιμοποιήσουμε.
Όλοι όσοι βρίσκονται στον χώρο, άνθρωποι και ζώα, πρέπει να μετακινηθούν άμεσα από το σημείο όπου βρίσκονται τα συντρίμμια της λάμπας, πρέπει να σφραγιστεί ο χώρος και να κλείσουν τα συστήματα εξαερισμού.
Τα ρούχα και τα παπούτσια πρέπει να αλλαχθούν και να καταστραφούν. Συλλέγουμε τα απορρίμματα φορώντας γάντια, τα τοποθετούμε σε μία σακούλα, την οποία βάζουμε εν συνεχεία σε άλλη σακούλα και καλούμε την Πυροσβεστική για να την παραλάβει.
Οπωσδήποτε ανακύκλωση
Η ανακύκλωση των λαμπτήρων εξοικονόμησης ενέργειας είναι από τον νόμο υποχρεωτική και απαγορεύεται η εναπόθεσή τους σε κάδους απορριμμάτων. Η ανακύκλωση μπορεί να γίνει σε συγκεκριμένα σούπερ μάρκετ, σε καταστήματα ηλεκτρολογικού εξοπλισμού και σε σημεία που έχουν καθοριστεί από τους δήμους που είναι συμβεβλημένοι με την εταιρεία «Ανακύκλωση Α.Ε». Σημειώνεται ότι τα σημεία ανακύκλωσης έχουν διπλασιαστεί σε σχέση με πέρυσι και είναι 1.300 σε όλη τη χώρα, ενώ προβλέπεται ότι μέχρι τέλος του έτους θα φθάσουν τα 2.000. 

H έκδοση τού βιβλίου «Λάμπες ‘‘Οικονομίας”: το Μεγάλο Λάθος» γίνεται εξαιρετικά επίκαιρη καθώς συμπίπτει με την απαγόρευση από το Σεπτέμβριο του 2009 παραγωγής και εμπορίας λαμπτήρων πυράκτωσης 100 Watt και άνω από τις χώρες τής Ευρωπαϊκής Ένωσης.
 Σταδιακά οι συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού ή λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας θα επικρατήσουν στην ευρωπαϊκή αγορά κατά τα επόμενα χρόνια, χωρίς οι Ευρωπαίοι καταναλωτές να γνωρίζουν τις αρνητικές επιπτώσεις αυτών των λαμπτήρων στην υγεία τους και το περιβάλλον.
Βλέπουμε να διαφημίζονται συστηματικά τα πλεονεκτήματά των λαμπτήρων οικονομίας, όπως ότι έχουν μεγαλύτερη διάρκεια χρήσης και λιγότερη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ ταυτόχρονα υφίσταται συστηματική αποσιώπηση των μειονεκτημάτων τους.
Αυτό συμβαίνει όχι μόνο από τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες που τους παράγουν, αλλά και από κυβερνήσεις, κόμματα τής αντιπολίτευσης και περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Είναι γνωστό ότι από τον Απρίλιο τού 2009 αποσύρθηκαν από την ευρωπαϊκή αγορά όλα τα θερμόμετρα, τα πιεσόμετρα και τα μανόμετρα υδραργύρου.
Επιπλέον από το 2020 θα αποσυρθεί κάθε είδος συσκευής που περιέχει υδράργυρο, ακόμα και αν χρησιμοποιείται στη βιομηχανία.
Συγχρόνως η ΕΕ απαγορεύει την εξαγωγή υδραργύρου σε τρίτες χώρες. Όλα αυτά τα εξαιρετικά αυστηρά περιοριστικά μέτρα λαμβάνονται λόγω τής μέγιστης επικινδυνότητας τού υδραργύρου στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Επιπλέον θα πρέπει να τονισθεί ότι οι λαμπτήρες εξοικονόμησης συνιστούν ιδιαίτερη απειλή για τη χώρα μας αφού οι καταναλωτές δεν είναι ενημερωμένοι για αυτά που πρέπει να κάνουν όταν σπάσει μια λάμπα εξοικονόμησης, ούτε βεβαίως γνωρίζουν τις βαρύτατες επιπτώσεις στην υγεία και το χερσαίο και υδάτινο περιβάλλον, ενώ δεν γνωρίζουν καν πώς να χειριστούν ένα τέτοιο λαμπτήρα όταν αχρηστευθεί.

Χωρίς καμία καθυστέρηση το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας και το Υπουργείο Ανάπτυξης θα πρέπει να κυκλοφορήσουν ειδικά έντυπα ενημέρωσης των καταναλωτών σχετικά με τη χρήση και την επικινδυνότητα των υδραργυρικών λαμπτήρων εξοικονόμησης.
Ο συγγραφέας από τη μεριά του αποδεικνύει με απόλυτα σαφή και τεκμηριωμένο τρόπο την επικινδυνότητα τού υδραργύρου στην υγεία και το περιβάλλον. Με θάρρος, αντικειμενικότητα και απόλυτη ειλικρίνεια παρουσιάζει τα δεδομένα για τις βλάβες που προκαλούν οι λαμπτήρες εξοικονόμησης και αναλύει την επικείμενη πολύπλευρη τραγωδία. Τεκμηριώνει με περισσότερες από 300 παραπομπές, κυρίως επιστημονικών εργασιών, τριάντα τέσσερα μειονεκτήματα των λαμπτήρων εξοικονόμησης, έναντι ενός πλεονεκτήματος που διαθέτουν και αυτό, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις.
Προτείνω το βιβλίο να αγορασθεί από την πολιτεία και να χορηγείται από τα καταστήματα μαζί με τους λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας, προκειμένου να ενημερώνονται οι καταναλωτές, βοηθούντος και τού τρόπου γραφής τού συγγραφέα που είναι απλός και κατανοητός για κάθε πολίτη.

Επίσης θα πρέπει να διατεθεί σε όλα τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για την ενημέρωση των εκπαιδευτικών και στη συνέχεια να πραγματοποιούνται σεμινάρια σε μαθητές και συλλόγους γονέων και κηδεμόνων σχετικά με την επικινδυνότητα των λαμπτήρων εξοικονόμησης.
Καταλήγοντας επιθυμώ να τονίσω ότι πρόκειται για ένα βιβλίο που ο κάθε καταναλωτής θα πρέπει να διαβάσει και να υπάρχει σε κάθε σχολική, δημοτική και πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη.

Νίκος Κατσαρός
Επιστημονικός συνεργάτης τού Δημόκριτου
π. πρόεδρος τού ΕΦΕΤ
π. πρόεδρος των Ελλήνων Χημικών
π. Διευθυντής Ερευνών στο Δημόκριτο
Καθηγητής Πανεπιστημίου